Ayten DURMUŞ, hertaraf.com 07.07.2022

BENİM KOCAM

1.         SİZ KİMİN EŞİSİNİZ?-Ankara

Adam yıllardır okuyor, araştırıyor, uğraşıyordu. Bu çabaları elbette fark ediliyor, değerli bulunuyordu. Bilgisi ve gayreti sonucu -esasında çok daha yüksek konumları da hak ettiği halde- çalıştığı kuruma yönetici olarak atanmıştı. Bu da iyi bir görevdi, en azından daha çok tanınmasını sağlayabilirdi. Tanınması da onun araştırmalarının, yazdıklarının ilgi görmesine, okunmasına neden olabilirdi. Karısı, onun bu çalışmalarından pek hoşlanmaz, bunlara ilgi de duymazdı. İlgi duyduğu tek şey, kocasının konumu yükseldikçe artan maaşı ve yeni birileriyle tanışırken kendisi için kullandığı ifade sonrası gördüğü yoğun ilgiydi.

-           Siz kimin eşisiniz?

-           Hasan Hüseyin Bey’in!

-           A Müdür Bey’in mi, hoş geldiniz!

İşte onun hoşlandığı tek şey buydu. Ta ki o güne kadar. O gün kalabalıkta başka boş yer kalmadığı için yanına oturan bir hanıma, ‘Nasılsa bu ortamda, kocası benim kocamdan daha üst konumda bulunan kimse yoktur’ düşüncesiyle tanışmayı sağlayacak ilk soruyu sormuştu. Önceki tecrübelerinden biliyordu ki kendisi sorarsa o da kendisine kimin eşi olduğunu soracak, böylece kendisinin daha üst konumdaki birinin karısı olduğu ortaya çıkacaktı. Çok beklemeden soğuk bir gülümseyişle sordu:

-           Siz kimin eşisiniz?

-           Ben Ayla Aydeniz, tarihçi-yazarım, siz kimsiniz?

-           …

2.         BEN O EŞEKLİĞİ BİR KEZ YAPTIM!- Kayseri

Adam kadını gördü, durdu, ne yapacağını bilemedi. Ne kadar görkemli ne kadar endamlı ne kadar etkileyiciydi. ‘Ah!’ dedi içinden, ‘Senin gibi bir eşim olmalıydı senin gibi. Kim bilir seninle bir evlilik ne kadar güzel ne kadar özel olurdu.’ Ama evliydi o. Baktı, uzaktan da olsa bakmaktan çekinip başını eğdi. 

Kadın eve geldi, yemek yediler pek konuşmadan, birbirlerine bir kez bile bakmadan. Adam, yemekten sonra kısaca konuştu ve son söz olarak şunu söyledi: 

-           Ben ayrılmak istiyorum, bir başkası var hayatımda.

Kadın bir süredir bunu hissediyordu, duymuştu, eşinin çalıştığı kurumdan biriyle birlikte olduğunu. Tek şey sordu:

-           Ya çocuklar, çocuklar çok küçük.

-           Ben onlara bakamam biliyorsun, sende kalsınlar.

Babaların bilmeyip öğrendiği, annelerin çocuklarına olan aşkıdır. Annelerin bilmeyip öğrendiği, çocukların babasız mutsuz olacağıdır.

Geçen hafta, bir anda herkes birbirine yeni bir olayı haberi verdi. Adam bir kalp krizi geçirip bir süredir yanında olduğu kadının evinde ölmüş. Evden ayrılalı on beş gün olmuş, ölmeden birkaç gün önce de bir boşanma dilekçesi vermiş; anlaşmalı boşanacaklarmış karısıyla, çocuklar daha az olumsuz etkilensin, istemişler. Dava için iki ay sonraya gün verilmiş.

Hayrandı adam ona, kocasının ölümünden epece zaman sonra onun arkadaşlarından birine rica etti, ‘Şöyle usturuplu şekilde bir ağzını arayın bakalım, benden söz etmeden, evlilik düşünüyor mu?’ Kendisi soramıyordu, aradaki mesafe aşılabilecek gibi değildi zaten.

Kadının yakın arkadaşları sözü döndürüp dolaştırıp evlilik konusuna getirmişler, ağzını aramışlardı. Sonunda biri açıkça ‘yeniden evlilik düşünüp düşünmediğini’ sormuş. Kadın, acı bir tebessümle şöyle demiş:  

-           Bu yaşadıklarımdan sonra mı? Ben o eşekliği bir kez yaptım!

3.         SİZ DE CAKUZİ VAR MI?-Antalya

Gülay Antalya dönüşünde heyecanla anlatıyordu: -Eşimin kurumunda hizmet içi eğitimlerin Antalya’da bir otelde yapılması kararlaştırılmış. Organizasyon, isteyen kişilerin eşleriyle birlikte gelmesini sağlayacak şekilde düzenlenmiş. Ben de gittim. Çalışanların eşleri olan kadınlar ve erkekler arasında da bir tanışma oldu. Ben daha çok kitap okumayı düşünüyordum ancak ilk tanışma için bir araya geldiğimizde, kocası oradaki herkesin yöneticisi konumunda olan bir kadın sesini yükselterek herkese sordu: ‘Bizim odada cakuzi var, sizinkilerde de var mı?’

Gülay, öğretmen oluşu dolayısıyla dilin ve sözcüklerin doğru kullanımına önem verirdi. Aynı heyecanla konuşmasını sürdürdü: -Midem gerçekten bulandı. ‘Cakuziymiş! Önce konuşmayı öğren! Boya küpüne düşmüş, süzülmüş yoğurt torbası… Tek maaşla beş kuruş ödemeden nasıl bir sürü ev sahibi olduklarını bilmiyoruz sanki!

Kendimi tutamayıp kocaman bir kahkaha attım. Gülay’ın bu tanımına bittim: Boya küpüne düşmüş, süzülmüş yoğurt torbası… Bu ne kadar müthiş bir betimleme… Elimde olmadan takıldım:

• Sen hala kiralardasın, bir ev bile alamadın diye mi bu kadar kızgınsın?

4.         KADIN DARLIKTA ERKEK VARLIKTA

Kadın darlıkta, erkek varlıkta gerçek kimliğini ortaya koyar, derler. Yaşamakta olduğumuz hayat, tanık olduğumuz olaylar bunun böyle olduğunu kanıtlayıp duruyor. Bu tür sözler elbette bir genellemedir ve her genellemenin de kesinlikle istisnaları olur. Ancak adı üzerinde ‘istisna’ işte

‘Kadın darlıkta’, sözü bana Mithat Cemal Kuntay’ın, Üç İstanbul romanının Belkıs’ını hatırlattı. Belkıs kiminle beraber olacağına, o kişinin zenginlik durumuna göre karar vermekte, o kişi yoksulluğa düşerse yolunu ayırmaktadır. Aynı romanda bir de Süheyla vardır. Sahip olduğu erdem, hiçbir durumda parayı dile getirmeyecek kadar yükseklerdedir. Ancak nedense romanın erkek kahramanı Adnan, evli bir kadın olan Belkıs’a âşıktır; o kadar hayrandır ki kendini ve hiçbir şeyi ona layık görmemektedir. Tabi bu arada Süheyla’yı ve onun tertemiz sevgisini de görememektedir. Kaçan kovalanır, evet bu da biraz doğru; elde etmek için uğraşmak, sahip olmaya çalışmak insanın doğasında var. Ancak ezene, aşağılayana, küçümseyene karşı duyulan tutkunun gerçek adı nedir, aşk mı? ‘Aşk, köpekliktir’ diyenler bu türüne mi tanık olmakta veya böyle bir aşkı mı deneyimlemektedirler acaba? Acaba bu, aşk mıdır? Bir de ‘Tüm aşklar evlenince biter’ diyorlar. Eğer aşk bitiyorsa ve insanlar, ‘Evlilik aşkı öldürüyor’ diyorlarsa tanımlanan durum, kaçanı ve elde edilemeyeni kovalamak, aramak, özlemek değil midir; hem de ne olduğunu bilmeden. Bilindiği gibi kaçan kuş büyük olur.

Peki ya elde edilen ve değeri bilinmeyen gerçekten büyük kuşlar... Başı önüne doğru düşen kadın: ‘Ben hangisiyim?’ diye düşünüyordu. Cevabı biliyor fakat kendisine bile söyleyemiyordu. Çünkü gerçek kadar hiç bir bıçak acı verici değildi. Kadın, içinin bir kenarında ölümsüzlüğünü ilan ederek gönlüne batıp duran ‘unutamadığı o çirkin sözlerin’ kıymıklarını toparlayıp atmak isterdi, becerebilseydi; sevebilmek için. Gönlünü, ortasında kocaman bir fay hattı bulunan bir yere benzetiyordu bir süredir.