FITRATA DÖNÜŞ ZAMANLARI

Ayten DURMUŞ, Kur'anî Hayat Dergisi (Sayı 2018/59)

RABB'İM!

Kırığımı bağladın, yaramı yine sardın

Bin parçaya bölünmüş nerem varsa onardın

Bağrıma taşlar basıp ağlarken gizli gizli

Sevgili, sen de benim gönlümü mü okşardın

Fıtrat; yaratılış, karakter, tabiat, mizaç, huy anlamlarına gelmektedir. Terim olarak ise Allah Teâlâ'nın, yarattıklarını, kendisini bilip tanıyacak ve idrak edecek bir kabiliyet üzere yaratmasıdır.

İnsanın, fıtrî özelliklerini doğru şekilde geliştirmesi ve kullanması, onun yaratıldığı doğru fıtrat üzerinde olmasını sağlar. Bunları yanlış kullanması ise kişinin kendi fıtratını bozması anlamına gelir. Bu durumdaki insan, farklı sebeplerle bazen ‘kendini kaybetmek’ denilebilecek durumları yaşar. Buna ‘insanın üzerinde yaratıldığı fıtrata yabancılaşması’ da denilebilir.

Fıtratına yabancılaşmış bir insanın kendisini gerçek fıtratına döndürmesi, esasında ‘gerçek kendini’ veya ‘kendi gerçeğini bulması’dır. Bu durum onun özellik, nitelik ve yeteneklerini doğru kullanmaya başlaması demektir. Esasında bu anlamdaki dönüşe Kuran ‘tövbe’ der. Bu, kişinin tahrife uğramış eski kendinden, olması gereken aslî kendine dönüşüdür.  

İnsanın fıtratına yabancılaşmasına sebep olan bazı durumlar ve dönüş imkânları

* Haramları rahatsız olmadan yapmak, fıtrata yabancılaşmaya sebep olan en önemli husustur. Haramların yapılmasında ve yaygınlaştırılmasında, şeytanın dostları olan insan şeytanları etkilidir. Bizler böyle kişilere karşı: ‘Ey inananlar, (insan) şeytan(ların)ın adımlarına uymayın. Kim şeytanın adımlarına uyarsa, şüphesiz o, fuhşu ve kötülüğü emreder.’(Nur 24/21); ‘Sen onlardan güzel bir hicretle hicret et.’ (Müzzemmil 73/10) denilerek uyarılır ve ‘Keşke falancayı dost edinmeseydim.’(Furkan 25/28) diyebileceğimiz bir gün gelmeden önce, hangi izler üzerinde yürüdüğümüze dikkat etmeye çağırılırız. Sorunlu eylemleri rahatlıkla yapan kişilerden uzaklaşmak, önemli bir korunma yoludur. Çünkü insan, yanlışı rahatsız olmadan yapanların varlığı ve çokluğundan etkilenebilir. Kötülüğün yapıldığı mekânlara giden yollar da vardır. O yola düşen, oraya varır, bu da korkunç sonun başlangıcı olur. Hayat yolu yanlışa düşenin, düzelmek ve arınmak için kullanması gereken üç merhalesi vardır:

1. Yanlış eylemlerden uzak durmak

2. Harama alışmış kişilerden uzak durmak

3. Haramların işlendiği yerlerden uzak durmak

Yine de insanın günah işlemeyen bir varlık olması mümkün değildir. Ancak, kişinin işlediği günahlar karşısındaki tavrı, onun yol haritasını oluşturur. Ya bu yolda düşe kalka yürümeyi öğrenecek ya da düştüğü bir yerde kalacaktır. Yenmesi yasaklanmış meyveyi yeme gibi bir yanlışa düşen Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın durumu buna örnektir.  Onlar, düşe kalka da olsa yürümeyi öğrendiler ve bize de öğrettiler. Her kim ki günah ve haram olan şeyleri işler sonra aklı başına gelir, tıpkı o ikisi gibi: ‘Ey Rabbimiz! Kendimize yazık ettik. Şayet sen kusurumuzu örtüp, bize merhamet etmezsen, en büyük hüsrana uğrayanlardan oluruz.’(Araf 7/23) diyerek durumlarını düzeltirlerse bu gerçek bir kurtuluş ve fıtrata dönüş olur. Defalar kere anlatılan bu kıssa, esasında bize şunu da öğretmektedir: Ey atalarının yollarını kutsayıp ‘Atalarımızı böyle yaparken bulduk, Allah da bunu bize emretti.’(Şuara 26/74) diyerek yanlışlarını savunanlar! Unutmayın, ilk atanız Âdem yanılmıştı, sonrakiler de yanılabilir.

VERİN BANA BENİ GERİ

Kaybolsam ne olur bu şehirde

Bir daha kaybolmazdım

Bu hepsi birbirinde yok olmuş

Bu hepsi birbirine benzeyen

Şahsiyetsiz sokaklarda

Aramazdım geçip gitmiş

Ne varsa gözümde kalan

Ne varsa ardından bakakaldığım.

 

Yaşamak istemiyorum

Efendilerini doğuranlarla

Doğurduklarını öldürenlerin

Kol kola güldüğü bu yerlerde

Beni çiçeklerin yeşil açtığı

Yaprakların arasında kaybolan

Kaybolacağım yerlere götür

Boş sözlerin asıldığı yerlere

 

Dağa tekme atan bir çocuk öfkesiyle

Yaşamak yeryüzünde, nereye kadar

Ninni benim öfkelerim, ninni de ninni

Hanimiş de kuzumun yaptığı kâğıt gemi

Bizi alıp götürsün Nuh’un ardından

Bizi korusun tufandan, kayalıktan

Soran var mı içimdeki tufandan

Soran var mı içimdeki nirandan

 

Kaportası güzel kişiler vardır

Tıpkı güzel sesler gibi fakat sözü yok

Dünyayı çevrelerinde dönüyor sanır bunlar

Ne dünyası, hatta bütün evreni

Kim söyleyecek bunlara kim

Bir toz zerresi kadar bile olmadıklarını

Tevazusuz, hadsiz, edepsiz

Çiçekleri koklamak da neyin nesidir.

 

Müekked vahşet karşısında

Hüsnü ta’lil, teşbih, istiare

Müebbede mahkûm olmadığım yıllarda

Yaşayacağım bir dünya kurmak istedim

Her genç gibi… Olmadı

Yaşadığım dünya beni kurdu

Oturttu, gönlümde kanatlanmış ne varsa

Vurdu şakağından hayallerimi